Perdelik Kumaş

Çok çeşitli kumaşlarla ve dokuma teknikleri ile üretilen ve perde amaçlı kullanılan dekoratif perdelik kumaşlardır. Esasında perdeler tül ve fon olarak ikiye ayrılır. Tül perdeliklerin fonunda ve kumaş fonda kullanılır. Ağırlıklı olarak keten, pamuk, organze, saten gibi kumaşlar kullanılır.

İnce dokunan kumaşlardan tasarlanan tül perdelik kumaş, gündüzleri mekanlarımıza hem mahremiyet ve ışık sağlamak, hem de estetik için kullanılırlar. Genellikle polyester, ipek, keten, organze, vual, tergal gibi ince dokulu kumaşlar kullanılır.

Kırışık, buruşuk görüntüde bir kumaştır. Polyester veya polyester karışımlı malzemeye şekil vererek oluşturulur. Elbise ve çanta yapımında kullanıldığı gibi perdelik kumaş olarak da kullanılır. Ütü istemez.

Alüminyum bir boruya kumaş sarılır. Zincirli veya yaylı bir mekanizmayla kumaş aşağıya ve yukarıya hareket ettirilir. Stor perdelerde kullanılan kumaşlar ham kumaş olarak kullanılmaz. Özel işlemlerden geçirilerek kumaşın sertleştirilmesi sağlanır, kırılganlığı engellenir. Genel olarak stor perdeler ışığı geçirmeyecek (black-out) şekilde üretilir. Kumaşın arka kısmı ise genellikle PVC kaplı olduğu için güneşten de etkilenmez.

Bazı kumaşlar hem perdelik kumaş hem de döşemelik kumaş olarak kullanılabilmektedir. Bir kumaş döşemelik olarak satılıyorsa, satıcıdan mutlaka sürtünme katsayısını talep ediniz. Kullanacağınız döşemelik kumaşın minimum 10.000 sürtünme katsayısı olmalı (20.000 ve üstü tercih edilmeli).

Doğal kumaşlardan biridir ve kırışmaya yatkın bir kumaş türüdür. Dokusu yumuşaktır ve toz toplamaz. Güneş ışınlarına karşı dayanıklıdır, çabuk solmaz. Pürüzsüz, tüysüz, kolay kirlenmez ve toz tutmaz. Ütülemeye dayanıklı fakat elde yıkanmalıdır. Çamaşır makinasında yüksek ısıda yıkanmamalı ve sıktırılmamalıdır. Değerli bir kumaştır. Genellikle tül perdelik olarak kullanılır.

Doğal kumaşlardan biri olan pamuk kumaş, nefes alabilen ve yumuşak bir dokuya sahiptir. Yüksek nem oranına sahip ortamlarda idealdir. Pamuklu perdelik kumaş olarak poplin, krinkle, müslin, şintz ve vual sayabiliriz. Bu kumaşlar yalnız başlarına kullanılabildikleri gibi farklı oranlarda karışımlıları da kullanılmaktadır.

Yapay bir malzeme olan polyester, tekstilin her alanında kullanıldığı gibi perdelik kumaşlarda da kullanılır. Polyesterden yapılan perdeler dayanıklıdır ve her türlü renk ve desende perde üretimi için uygundur. %100 polyester kullanıldığı gibi pamuk gibi doğal ipliklerle çeşitli oranlarda karıştırılarak da kullanılabilir.

Ev tekstilinde havlu, halı, örtü, perde kumaşları ve döşemelik kumaşlarda kullanılan jakarlı kumaş, özel bir tezgahta dokunarak elde edilir. Jakarlı kumaş üretim tezgahında perdelik kumaş üretiminde genellikle ipek, keten ve pamuk iplikler kullanılsa da sentetik iplikler de kullanılmaktadır. Kullanılan ipliğe ve son bitim işlemlerine göre de jakarlı perdelik kumaşın fiyatı değişmektedir. Kabartma gibi duran bir kumaştır ve kadife kumaşlarda çok kullanılır.

Dayanıklı ve güçlü bir yapıya sahip kadife perdelik kumaşlar, düz ve jakarlı olmak üzere iki şekilde dokunur. Temizlenmesi kolay ve yumuşak bir dokuya sahip olan bu şık kumaşlar kolay yıpranmazlar ve dayanıklıdırlar.

Saten perdelik kumaşlar parlak, yumuşak ve elastik olurlar. Giyim, çanta ve döşemelik kumaşlarda da kullanılan saten, aslında bir dokuma türüdür. Saten kumaş, kullanılan lifle değil de filamentin uzunluğu ile tanınır. İlk başlarda ipek ile yapılan saten kumaşlar şimdilerde polyester ve suni ipekten yapılmaktadır. Parlak bir yapıya sahip olan satenin perdelik kumaşta tercih edilmesinin sebeplerinden biri de esnekliğidir.

Farsça bir kelime olan tafta, düz dokuma ve pürüzsüz bir kumaştır. Balo kıyafetlerinde, gelinliklerde, korse imalatında ve duvar kaplamalarında kullanıldığı gibi perdelik kumaşlarda da kullanılmaktadır. Birçok kumaştan daha iyi şekil koruması vardır.

Sıkı dokunmuş, ağır bir keten veya pamuklu kumaştır. Bezayağı dokuması olan duck perdelik kumaşlar kanvas kumaşa göre daha sık dokunmuştur. Günümüzde ise genellikle %65 pamuk, %35 de polyester karışımlı olarak yapılmaktadır. Yırtılma ve aşınmaya karşı dayanıklı olan duck perdelik kumaşlar su ve lekeye karşı da dayanıklıdır. Makinede yıkayabileceğiniz gibi fiyatı da ekonomiktir.

Desen, renk ve kalite bakımından perdelik kumaşlar çoz zengin bir yelpazeye sahiptir. Ancak en çok aranan renk siyah perdelik kumaştır. Bunu da turkuaz ve gri perdelik kumaş takip etmektedir.

Bu renklerin ardından beyaz perdelik kumaş, yeşil perdelik kumaş, pembe perdelik kumaş ve düz renk perdelik kumaşlar takip etmektedir.

Ekose perdelik kumaş, yatay ve düşey çizgilerin bir araya getirilerek oluşturulan dikdörtgen desenli perdelik kumaş çeşididir. Perdelik kumaşın yanı sıra döşemelik kumaşlarda, giyim kumaşlarında, battaniyelerde ve diğer ev tekstili ürünlerinde de kullanılan bir desendir.

Farklı kalınlıkta, aynı renk veya çeşitli renklerdeki çizgilerden oluşan ve hoş bir desenin oluşmasını sağlayan çizgili perdelik kumaş çeşitleri de rağbet görmektedir. 

Desenli perdelik kumaş çeşidi olan ve kareli perdelik kumaşlar iddialı ve genç işidir. Döşemelik kumaş ve diğer ev tekstili ürünlerinde de tercih edilen bir desendir. 

Yıldızlar kullanılarak oluşturulan yıldızlı perdelik kumaş çeşitleri ise genellikle genç odalarında tercih edilse de oturma salonları için de iddialı tasarımlar vardır. 

Klasik desen perdelik kumaş çeşidi olan puantiyeli perdelik kumaş, yuvarlak veya noktalı veya benekli tasarımların kumaş üzerine işlenmesidir. Genellikle çocuk ve genç odalarında tercih edilse de oturma odaları için de hoş tasarımlı ve renk uyumlu puantiyeli perdelik kumaş da bulmanız mümkündür. 

Retro perdelik kumaş, bilinçli olarak yakın geçmiş modalarını veya akımlarını taklit eden bir tarzdır. Zaman zaman geçmişe ait özlemi de ifade eden bir yaklaşımdır. 1980’ler ve 1990’larda kullanılan desenlerin tekrar günümüzde yer bulması olarak adlandırabiliriz. 

Desenli perdelik kumaş çeşitlerinden biri olan çiçekli perdelik kumaş, hem desen çeşidi olarak hem de jakarlı, armürlü ve dijital baskılı olarak çok çeşit ve kalitede geniş bir yelpazeye sahiptir. 

1990’ların başında Amerika, Fransa ve İngiltere’de, köye ait bir dekorasyon anlayışını ifade eden Country tarzı, mobilyadan, perdenen, ahşaba kadar bir çok mobilyayı kapsar. Amaç eskilerin köy evi  havasını yakalamaktır. Country perdelik kumaş, sade ve sıcak, kalın ve pötikareli kumaşları kapsar. Kır dekoru olarak adlandırdığımız country perdelik kumaş, sıcak atmosferinden dolayı aile evlerinde tercih edilmekte ve renkli, dinlendirici ve pastel renkler öne çıkmaktadır. 

Aynı boyutta olan karelerin birbirine bitişik şekilde bir araya geldiği ve iki renkten oluşan desenli perdelik kumaş, pötikare perdelik kumaş adı verilir. Kullanılan iki renkten biri genellikle beyazdır fakat başka renkler de kullanılır. 1990’lı yıllara ait bir desen olan pötikare kumaş, giyim ve diğer ev tekstili ürünlerinde de kullanılmaktadır. Country perdelik kumaş içerisinde yer alan bir desendir. Mutfak perdelerinde sempatik görünümü ile tercih edilebilir. 

Blackout (karartma) olarak adlandırılan ışığı geçirmeyen perdelik kumaşlar genel olarak polyester üretimlidir. Ancak doğal kumaşlara da son bitim işlemi uygulayarak ışık geçirmemezlik sağlanabilir. Çocuk odalarında ve yatak odalarında yaygın olarak kullanılır. İyi ve kaliteli bir uyku için kullanacağınız perdenin ışık geçirmemesi gerekir. Gece çalışıp gündüz uyuyacak kişiler için de yerinde bir tercihtir.

Perdenin alevle temasında hemen yanmamasını, geç tutuşmasını sağlayan bir son bitim işlemidir. Özellikle özel ve kamusal toplu alanlarda olması gereken bir özelliktir. Otel, tiyatro, kütüphane gibi…

Yapılan son bitim işlemi ile kumaşın her iki tarafınada da suyu geçirmeyen ince bir film tabakası oluşturulur. Kumaşın gözenekleri kapandığı için hava da geçirmez. Daha ziyade dış mekan (outdoor) perdelik kumaşlarda tercih edilebilir.

Perdelik kumaşlarda sert tutum apresi uygulanarak kumaşa sertlik kazandırılabilir. Böylece kumaş daha az eğilir ve yumuşaklığı azalır. Sertlik, kumaşın eğilmeye karşı gösterdiği dirençtir.

Özellikle keten ve pamuk gibi doğal kumaşlar çabuk kırışırlar. Kumaşa buruşmazlık apresi uygulanarak kumaşın kullanımı sırasında oluşabilecek kırışıklıklara karşı direnç sağlanmış olur. Sentetik ve yün kumaşlarda daha iyi netice verir.

Abrasyon veya aşınma mukavemeti de denilen bu apre işlemi ile kumaşın başka bir materyale sürtünmesi ile kumaştaki iplik ve liflerin, kumaş yüzeyinden dışarı çıkarak kumaşta meydana getirdiği aşınma ve eskimeye karşı (veya renk atmasına karşı) direnme yeteneği kazandırılır. Kumaşta kullanılan iplik kalitesi ve örgü türü kumaşın dayanımına etki eder. Özellikle hem perdelik kumaş hem de döşemelik kumaş olarak kullanılabilecek kumaşlarda gerekli bir uygulamadır.

Kumaş, kumaşla sürtündüğünde boncuklanma oluşur. Kumaşların elyafları iç içe geçerek pills adı verilen elyafların birikmesi sonucudur. Boncuklanma yani pilling, aşınmadan (abrasyondan) farklıdır. Aşınmada elyaflar kırılır, bu da kumaşın eski görünmesine sebep olur. Anti-pilling apresi uygulanan kumaş boncuklanma ve tüylenme yapmaz ancak yumuşaklığını kaybeder. Fakat bunun da çözümü vardır.

Kumaş üzerinde ince bir film tabakası şeklinde uygulanan ve ıslak veya kuru kirin kumaşın içine işlemesine engel olan veya azaltan bir uygulamadır. Perdeniz çok kullanılıyor (temasa maruz kalıyorsa) ve çok sık yıkanmıyorsa leke itici perde tercih edilebilir.

Yapılan işlemle kumaşa, suyu iten bir özellik kazandırılır. Bu işlemde kumaş su geçirmese de gözenekleri kapanmadığından hava geçirgendir, kumaş nefes alır. Bu uygulama ile kumaşa kir itici özellik de verilmiş olur.